Zespół suchego oka
Co to jest zespół suchego oka?
Zespół suchego oka (ZSO; DED – dry eye disease) jest częstym i przewlekłym wieloczynnikowym zaburzeniem wydzielania łez i powierzchni oka, który ma znaczny wpływ na jakość życia osób nim dotkniętych z powodu dyskomfortu i niepełnosprawności wzrokowej. Jego najczęstszą przyczyną jest odparowywanie łez związane z zaburzeniami brzegów powiek i zawartych w nich gruczołów.
W Świecie Oka diagnostykę i terapię opieramy na aktualnych wytycznych krajowych i międzynarodowych.
Jakie są objawy zespołu suchego oka?
Wydawać by się mogło, iż o zespole suchego oka mówimy i wiemy wiele, jednak nadal zaburzenia powierzchni oka są niewystarczająco znane. Bagatelizujemy dolegliwości takie jak zmęczenie oczu, uczucie piasku pod powiekami, pieczenie, zaczerwienienie czy zaburzenia widzenia tłumacząc je długotrwałą pracą wzrokową w ciągu dnia. Tak mijają nam kolejne dni, tygodnie i miesiące a nawet lata, a w tym czasie, zwykle skrycie, przewlekły dyskomfort indukuje szereg zmian psychosomatycznych w naszym organizmie. Dodatkowo, z uwagi na to, że objawy ze strony ZSO są zwykle cięższe pod koniec dnia, nie zdajemy sobie sprawy, że proces nasilenia choroby stale się pogłębia.
Zaburzenia powierzchni oka (OSD), czyli potocznie „suche oko” to grupa schorzeń, pojawiających się najczęściej jako uczucie „piasku pod powiekami”, uczucie ciała obcego, uczucie suchości, pieczenie oczu, zaczerwienienie oczu lub paradoksalne poniekąd, aczkolwiek bardzo częste, nadmierne łzawienie (tzw. „płaczące suche oko”). Dodatkowo mogą występować zaburzenia widzenia, ból i światłowstręt. Nasilenie objawów jest różne w zależności od indywidualnej wrażliwości pacjenta.
Zgodnie z prezentowanymi na Światowym Kongresie Okulistycznym 2020 wynikami badań 95,00% z nas ma co najmniej 3 z 9 oznak, 82% zgłasza co najmniej 2 skargi z 5.
Diagnostyka zespołu suchego oka
Podstawą rozpoznawania zespołu suchego oka (ZSO) i określania stopnia jego nasilenia jest dobrze zebrany wywiad uwzględniający czynniki ryzyka i charakter dolegliwości
- wiek, płeć
- choroby miejscowe oraz ogólne
- stosowane leki
- rodzaj i warunki wykonywanej pracy
- rodzaj noszonych soczewek kontaktowych
- ilość czasu spędzanego przy urządzeniach cyfrowych
- palenie papierosów
- zabiegi estetyczne
W Polsce już kilka lat temu dane epidemiologiczne wskazywały, iż 63% populacji pacjentów zgłaszających się do lekarzy okulistów cierpi z powodu objawów suchego oka, które w sposób znaczący obniżają ich jakość życia. Ryzyko pojawienia się tego schorzenia wzrasta z wiekiem, jest wyższe u kobiet i często związane z czynnikami środowiskowymi (np. przebywaniem przed ekranem urządzeń cyfrowych w klimatyzowanych pomieszczeniach). W Centrum Okulistycznym Świat Oka nieocenionym wsparciem pracy okulisty i postawienia właściwej diagnozy jest ICP OSA TearScope/Meibograph, urządzenie do kompleksowej oceny warstw filmu łzowego, stabilności łez, dynamiki mrugania oraz stanu gruczołów tarczkowych Meiboma.
Żaden pojedynczy test nie jest wystarczający do potwierdzenia rozpoznania zespołu suchego oka, dlatego Pacjentom naszego Centrum umożliwiamy wykonanie pełnej diagnostyki schorzenia.
Badanie specjalistyczne “zespół suchego oka” to:
- Konsultacja okulistyczna uwzględniająca biomikroskopie ze szczegółowym wywiadem okulistycznym pod kątem ZSO
- Badanie centralnej grubości rogówki – pachymetria
- Badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego – tonometria
- Pomiar mocy refrakcji i krzywizny rogówki
- Badanie wydzielania łez – test Schirmera
- Ocena nieinwazyjnego czasu przerywania filmu łzowego (ICP OSA)
- Ilościowa ocena zaniku gruczołów Meiboma – meibografia (ICP OSA)
Odpowiednia kwalifikacja kandydatów do chirurgii refrakcyjnej lub zaćmy i optymalizacja powierzchni oka przed operacją są kluczowymi krokami. Pełną kwalifikację i diagnostykę zespołu suchego oka możesz wykonać w Centrum Okulistycznym Świat Oka w ciągu jednego dnia!
Suche oko – będące najczęstszym zaburzeniem powierzchni oka – może wpływać na pomiary rogówkowe i utrudniać uzyskanie miarodajnych wyników tych pomiarów, co jest szczególnie krytyczne w przypadku przygotowania do zabiegów usunięcia zaćmy i chirurgii refrakcyjnej.
Nowe metody leczenia zespołu suchego oka.
W Centrum Okulistycznym Świat Oka, gdzie wraz z zespołem doświadczonych lekarzy wykonuję zabiegi, liczba rewitalizacji gruczołów Meiboma z wykorzystaniem technologii IPL stale wzrasta. Obecnie wykonujemy około 10 zabiegów tygodniowo, mamy prawie dwuletnie doświadczenie praktyczne; łącznie wykonaliśmy ponad 1000 zabiegów. a nasze wyniki prezentowaliśmy podczas Światowego Kongresu Okulistycznego 2020.
Anna Maria Ambroziak
Dyrektor ds. naukowych
Pacjenci mogą zastosować tradycyjne rozwiązania jakim jest termoterapia, higiena brzegów powiek, higiena rzęs oraz okolic oczu, substytucja filmu łzowego oraz nowoczesne i bezpieczne metody rewitalizacji gruczołów Meiboma oraz fotobiostymulacji brzegów powiek, które wykazują korzystny wpływ zarówno terapeutyczny jak i estetyczny.
Terapia Eye Light
Urządzenie EYE-LIGHT stanowi najnowsze rozwiązanie w terapii Zespołu Suchego Oka i rewitalizacji gruczołów Meiboma. Dzięki wykorzystaniu dwóch technologii oddziałuje na gruczoły tarczkowe znajdujące się zarówno w górnej jak i dolnej powiece:
- OPE, IPL
- LIGHT MODULATION (LLLT)
Technologia intensywnego światła pulsacyjnego (Intense Pulsed Light – IPL) połączonego z technologią wiązki światła polichromatycznego (Optimal Pulse Technology – OPT/OPE) stymuluje gruczoły Meiboma do prawidłowej aktywności. Poprzez przyłożenie lampy do okolicy oczodołu i kości policzkowej, impuls światła pobudza gronka gruczołów, co skutkuje poprawą produkcji warstwy lipidowej i redukcją odparowywania łez. System ten wykorzystuje kontrolowaną ilość energii w każdym impulsie bez skoków, dzięki czemu wyniki tej procedury są wiarygodne i powtarzalne, a sam zabieg bezpieczny. Używamy tej technologii w połączeniu z innymi metodami leczenia u wielu pacjentów z umiarkowanym do ciężkiego zespołem suchego oka.
Druga technologia używana podczas zabiegu Eye-light to LIGHT MODULATION. Maska z diodami światła z zakresu czerwieni, która jest unikalną technologią fotobiomodulacji, używaną od wielu lat w różnych dziedzinach medycyny, tj. stomatologia czy dermatologia. Emisja czerwonego światła o określonej długości fali wywołuje wewnętrzny proces termiczny w obrębie powiek. Metoda ta poprawia sekrecję gruczołów Meiboma produkujących frakcję lipidową łez i tym samym stabilizuje film łzowy. Dodatkowo działa przeciwobrzękowo i zmniejsza przekrwienie oraz nieprawidłowe unaczynienie brzegów powiek wzbogacając rezultat terapeutyczny zabiegu o efekt estetyczny.
Dostępne, poza podstawową maską czerwoną i łączone z nią właśnie, maski emitujące różne długości światła pozwalają na skuteczne leczenie aktywnej demodekozy oraz jęczmienia i gradówki nawet u dzieci.
Maski wykorzystywane są również podczas nieinwazyjnych zabiegów liftingujących okolic oczu, w terapii obrzęków i zasinień powiek oraz jako zabiegi wspomagające leczenie po zabiegach plastyki powiek.
Eye-Light znajduje zastosowanie nie tylko w leczeniu zespołu suchego oka, zapalenia brzegów powiek, dysfunkcji gruczołów tarczkowych Meiboma, trądziku różowatego, łojotokowego zapalenia skóry i aktywnej demodekozy, wskazania rozszerzamy również o przygotowanie do zabiegów usunięcia zaćmy i chirurgii refrakcyjnej, tak aby możliwie najskuteczniej zoptymalizować stan homeostazy na powierzchni oka w celu pomiarów przedoperacyjnych.
Bezpieczny i skuteczny zabieg.
Podczas zabiegu wykorzystujemy światło z zakresu światła widzialnego, nie jest ono światłem laserowym. Dawka światła kumuluje się wraz ze światłem słonecznym, dlatego po zabiegu zabezpieczamy oczy a w okresie terapii niestosujemy leków, preparatów i substancji fotouczulających oraz zabiegów estetycznych i kosmetycznych.
Zabieg nie wymaga specjalnego przygotowania ze strony pacjenta i nie ogranicza jego codziennych aktywności, jest w pełni bezpieczny i trwa zaledwie 15-20 minut. Poza krótkotrwałym, przemijającym rumieniem w okolicy pola impulsu nie stwierdzono żadnych działań niepożądanych. Rekomendowany cykl składa się z czterech zabiegów. Kolejny cykl możemy wykonać po 6 i/lub 12 miesiącach.
Terapia Lipiflow
Terapia suchego oka innowacyjnym systemem pulsacji termicznej LipiFlow®
Terapia LipiFlow® to zaawansowana metoda leczenia suchego oka, wykorzystująca system pulsacji termicznej. Dysfunkcja gruczołów Meiboma, odpowiedzialnych za produkcję lipidowej warstwy filmu łzowego, jest główną przyczyną suchości oczu. Bez ochronnej warstwy olejowej łez oczy stają się bardziej narażone na negatywne skutki klimatyzacji, korzystania z komputera, czytania i innych codziennych czynności. Aktywatory Pulsacji Termicznej LipiFlow® to sterylne urządzenia jednorazowego użytku, które w bezpieczny i komfortowy sposób dostarczają ciepło do wewnętrznej części powiek, równocześnie masując zewnętrzną powierzchnię powiek, usuwając zatory z gruczołów Meiboma. Ciepło upłynnia zatkane wydzieliny, a masaż pomaga je usunąć, przywracając prawidłowe funkcjonowanie gruczołów. Bezpośrednio po zabiegu pacjenci często odczuwają ulgę w objawach suchości, takich jak pieczenie, zaczerwienienie i uczucie ciała obcego. Poprawa może być odczuwalna już po jednym zabiegu, a efekty utrzymują się od kilku miesięcy do roku.
Terapia LipiFlow® – dla kogo jest dedykowany zabieg
Zabieg LipiFlow® jest dedykowany osobom cierpiącym na suche oko z powodu dysfunkcji gruczołów Meiboma (MGD), objawiającego się uczuciem pieczenia, piasku pod powiekami, czerwonymi, swędzącymi i zmęczonymi oczami oraz rozmazanym obrazem. Jest szczególnie polecany pacjentom, u których inne metody leczenia nie przyniosły oczekiwanej poprawy.
Przygotowanie do zabiegu LipiFlow® i czas jego trwania
Przygotowanie do zabiegu LipiFlow® obejmuje dokładne oczyszczenie oczu z makijażu i innych zanieczyszczeń. Przed rozpoczęciem terapii lekarz przeprowadza dokładne badanie oczu w lampie szczelinowej, aby ocenić stan gruczołów Meiboma. Sam zabieg trwa około 12 minut na każde oko, a pacjent może wrócić do normalnych aktywności zaraz po jego zakończeniu.
Przeciwwskazania do wykonania zabiegu LipiFlow®
Przeciwwskazaniami do przeprowadzenia zabiegu LipiFlow® są: aktywne infekcje oczu, stany zapalne powiek, uszkodzenia rogówki, stosowanie leków światło uczulających oraz łuszczyca. Zabieg nie jest również zalecany dla osób, które niedawno przeszły operacje oczu lub mają ciężkie alergie gałki ocznej. Przed przystąpieniem do terapii, lekarz dokładnie oceni stan zdrowia pacjenta, aby wykluczyć przeciwwskazania.
Jak pomóc swoim oczom?
- ćwicz mruganie świadomie zamykając powieki
- stosuj metodę 20/20/20 podczas pracy wzrokowej
- stosuj “sztuczne łzy” tylko bez konserwantów
- pij odpowiednią ilość płynów
- odżywiaj się zdrowo, unikaj wyrobów jedzeniopodobnych i cukru
- nie pal papierosów
- pamiętaj o ochronie UV
- spędzaj przynajmniej 2 h dziennie w naturalnym świetle dziennym
- uśmiechaj się i myśl pozytywnie
American Optometric Association zaleca stosowanie zasady 20/20/20, która mówi, aby co 20 minut pracy z bliska popatrzeć przez 20 sekund na obiekt znajdujący się w odległości >20 stóp (>6 m).