Jaskra

Co to jest jaskra?

Jaskra (łac. glaucoma) jest grupą schorzeń oczu związanych z uszkodzeniem nerwu wzrokowego oraz komórek zwojowych siatkówki, które nieleczone prowadzą do nieodwracalnego uszkodzenia wzroku a nawet ślepoty.

Jaskra przebiega zwykle skrycie i podstępnie. Nie boli i przez wiele lat nie daje objawów. Schorzenie to zaliczane jest do chorób cywilizacyjnych.

Najczęściej na schorzenie to zapadają osoby po 40. roku życia, ale nie oznacza to, że dolegliwość ta nie może dotknąć również osoby młodej oraz dzieci. Typową przyczyną uszkodzenia nerwu wzrokowego jest wzrost ciśnienia wewnątrz gałki ocznej, ale oczywiście czynników ryzyka rozwoju choroby może być znacznie więcej.

Jaskra dotyka ok. 67 mln ludzi na świecie i według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) nadal jest jedną z podstawowych przyczyn ślepoty w skali globalnej, której moglibyśmy zapobiec. Niestety wciąż niewiele osób regularnie bada swój wzrok.

Ok. 800 tys. osób w Polsce ma zdiagnozowaną jaskrę, a do 2050 roku prognozuje się przyrost o ponad 120%. W wielu przypadkach uszkodzenia wzroku z powodu jaskry można uniknąć, zwłaszcza, że chorobę tę w początkowej fazie można naprawdę skutecznie leczyć laserowo i farmakologicznie.

Najczęstsze czynniki ryzyka wystąpienia jaskry

• jaskra w rodzinie (1. stopień pokrewieństwa: rodzice, rodzeństwo)
• choroby kardiologiczne i czynniki naczyniowe (nadciśnienie tętnicze, zaburzenia rytmu serca) – nadciśnienie krwi u osób starszych (ale również niskie ciśnienie tętnicze u osób młodych), miażdżyca, cukrzyca, nikotynizm;
• migrena, bóle głowy
• zaburzenia krążenia obwodowego, czyli np. zimne dłonie i stopy
• wady wzroku (nadwzroczność, krótkowzroczność)

Jakie są objawy jaskry?

Jeszcze do niedawna twierdzono, że główną przyczyną rozwoju jaskry jest wzrost ciśnienia wewnątrz gałki ocznej. Czynnik ten w konsekwencji prowadzi do uszkodzenia nerwu wzrokowego, powodując zaburzenia widzenia, a w zaawansowanym stadium nawet ślepotę. Dzisiaj wiemy, że choroba ta wywoływana jest przez wiele czynników prowadzących do śmierci komórek zwojowych siatkówki. Objawy jaskry są zależne od jej formy. Obecnie wyróżnia się blisko trzydzieści różnego rodzaju typów jaskry, więc każdy z nich może wiązać się z odmiennymi objawami. Tylko wyspecjalizowany lekarz może z wysoką pewnością zdiagnozować chorobę.

JASKRA NIE BOLI!

Za najczęściej występujące symptomy związane z jaskrą uważa się:

• Migreny, bóle głowy
• Dostrzeganie tzw. aureoli (halo) „tęczowych kół” wokół źródeł światła
• Odczuwanie intensywnego bólu w okolicy głowy i/lub oczodołu
• Wady wzroku (nadwzroczność, krótkowzroczność)
• Pogorszenie widzenia
• Czerwone oko
• Ból oka
• Ubytki w polu widzenia, zwykle obwodowe aż do zawężenie pola widzenia (tzw. widzenie lunetowe)

Nie czekajmy na wymienione objawy! Czynniki ryzyka takie jak wiek powyżej 40 r. ż, jaskra w rodzinie i wada wzroku powinny nas zmobilizować do wykonania specjalistycznych badań w kierunku jaskry.

Umów się na komplet badań specjalistycznych „Jaskra”

Badanie specjalistyczne “Jaskra” to kompleksowa ocena przedniego i tylnego odcinka oka w lampie szczelinowej, badanie ostrości wzroku, pomiar mocy refrakcji, pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego, pomiar grubości rogówki (pachymetria), pomiar krzywizny rogówki (keratometria), badanie pola widzenia z obrazowaniem siatkówki w trybie „na żywo” i systemem śledzenia oka (perymetria), Podczas badania może być wymagane rozszerzenie źrenic (w przypadku rozszerzenia źrenic, pacjent nie może prowadzić samochodu 3-4 h).

Podstawowy podział grupy schorzeń

• Jaskra wrodzona
• Jaskry pierwotne otwartego kąta i zamkniętego kąta
• Jaskry wtórne otwartego kąta i zamkniętego kąta

Jaskra z otwartym kątem przesączania przebiega bezobjawowo przez wiele lat, prowadząc do znacznego ograniczenia pola widzenia oraz spadku ostrości wzroku a nawet ślepoty. Jaskra z zamykającym się kątem przesączania, o ile nie rozpoznamy i nie naprawimy czynników anatomicznych predysponujących do jej powstania, może w szybkim czasie prowadzić do wysokiego ciśnienia wewnątrzgałkowego a w konsekwencji trwałej ślepoty, nawet w przeciągu godzin i dni. Podobne działanie uszkadzające na nerw wzrokowy mają jaskry wtórne.

Leczenie jaskry

Jedynie wczesne zgłoszenie się pacjenta do lekarza okulisty daje szansę zatrzymania rozwoju choroby dzięki właściwie dobranym metodom laserowym lub chirurgicznym oraz miejscowo stosowanym środkom farmakologicznym.

Trzeba jednak wiedzieć, że wybór leczenia jest uzależniony przede wszystkim od typu jaskry oraz od jej poziomu zaawansowania. W leczeniu farmakologicznym najczęściej stosowane są krople do oczu, które obniżają ciśnienie wewnątrz gałki ocznej. W wielu przypadkach jako leczenie pierwszego rzutu i leczenie z wyboru stosujemy leczenie laserowe.

Irydotomia YAG – to leczenie laserowe stosowane jest u pacjentów, u których zdiagnozowano anatomiczna predyspozycję do zamknięcia kąta lub jaskrę z zamykającym się kątem przesączania. Wykonuje się go, aby zapobiec ostremu zamknięciu kąta (dawniej nazywanego ostrym atakiem jaskry) i uszkodzeniu nerwu wzrokowego.  Polega na utworzeniu wiązką światła laserowego małego otworu na obwodzie tęczówki umożliwiającego przepływ cieczy wodnistej z komory tylnej do przedniej. Otwór jest niewielki, niewidoczny i nie powoduje zaburzeń widzenia. Zabieg jest bezbolesny, całkowicie bezpieczny.

Selektywna Trabekuloplastyka Laserowa (SLT) – to bezbolesny zabieg pierwszego rzutu w jaskrze z otwartym kątem przesączania, zarówno w postaci pierwotnej jak i postaciach wtórnych, szczególnie tych związanych z krótkowzrocznością, zapaleniem w gałce ocznej czy zespołem pseudozłuszczania (PEX) i w jaskrze barwnikowej. Wynikiem zabiegu jest obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego poprzez udrożnienie dróg odpływu cieczy wodnistej z wewnątrz oka. Podczas zabiegu wiązka lasera stymuluje komórki beleczkowania w bardzo krótkich impulsach co sprawia, że energia nie przenosi się na okoliczne komórki i nie powoduje ich koagulacji, dlatego zabieg jest bezpiecznie powtarzalny.

W naszym Centrum do zabiegu irydotomii i SLT wykorzystujemy laser nanosekundowy Tango Reflex. Ten wszechstronny laser okulistyczny wyróżnia się specjalną budową lampy szczelinowej i daje możliwość wykorzystania najnowszych zdobyczy technologii, zapewniając doskonałą głębię ostrości obrazu w przednim odcinku oka oraz ułatwia dokładne ogniskowanie na strukturach zawartych w ciele szklistym.

O co najczęściej pytają pacjenci?