Topografia rogówki – na czym polega i kiedy się ją wykonuje?

Topografia rogówki to jedno z badań okulistycznych, które ma na celu wykrycie jej ewentualnych wad. Wykonuje się je z różnych powodów, stanowi ono także procedurę kwalifikacyjną do części przeprowadzanych zabiegów. Z jej pomocą można się również doszukać deformacji rogówki, powstających w wyniku rozmaitych urazów oka.

Rogówka – jaką pełni funkcję w oku?

Rogówka jest przezroczystą, wypukłą błoną, znajdującą się w przedniej części oka. Składa się ona z aż pięciu warstw: nabłonka przedniego, warstwy Bowmana (błony granicznej przedniej), istoty właściwej rogówki, czyli zrębu, błony Descementa (blaszki granicznej tylnej) oraz śródbłonka.

Rogówka ma za zadanie być pierwszą barierą ochronną narządu wzroku i minimalizować skutki urazów. Jednocześnie stanowi kluczowy element układu optycznego oka. To ona załamuje, a także skupia promienie światła tak, żeby widziany obraz stawał się wyraźny. Jako że jest pierwszą warstwą, przez którą przenikają promienie światła, siła ich skupiania okazuje się znacznie większa niż w przypadku głębiej położonej soczewki. Tylko właściwy rozmiar, kształt, a także przejrzystość rogówki zapewnią dobre widzenie.

Topografia rogówki – co to za badanie?

Topografia rogówki, występująca także pod nazwą keratometria, jest badaniem oceniającym kształt rogówki. Podczas wykonywania procedury tworzy się szczegółową mapę rogówki, co pozwala ocenić jej krzywizny i wykryć ewentualne wady w budowie. Co istotne, jest to badanie zupełnie bezbolesne, a zarazem nieinwazyjne. Aby jednak otrzymać w pełni wiarygodne dane, należy unieruchomić gałkę oczną badanego. Z tego powodu tak ważne jest, by pacjent miał ustabilizowaną głowę i spoglądał przed siebie (skupienie wzroku umożliwia świetlny punkt, który pacjent widzi przed sobą w aparacie).

Mapę, która powstanie w trakcie przeprowadzania topografii rogówki analizuje okulista i na tej podstawie ustala plan leczenia, bądź kwalifikuje pacjenta do konkretnego zabiegu. Mapa rogówki może być dwuwymiarowa lub zachowywać postać przestrzenną (trójwymiarową). W pierwszym wypadku konkretne parametry powierzchni rogówki przybierają wybrane barwy. Dane, które zostają w ten sposób pozyskane, jeszcze przed przejrzeniem ich przez specjalistę, zostają poddane analizie matematycznej, którą wykonuje oprogramowanie urządzenia, na jakim przeprowadzone zostało badanie.

Wykonana topografia rogówki pozwala specjaliście ocenić stan powierzchni oka, tylnej powierzchni rogówki, a także grubość rogówki (jest to istotne, szczególnie kiedy ma być przeprowadzony zabieg laserowej korekcji wzroku – na podstawie grubości rogówki dobierana jest metoda wykonania zabiegu). Można także oszacować głębokość przedniej komory, a także diametr rogówki.

Kiedy wykonuje się topografię rogówki?

Jest wiele przypadków, w których konieczna lub też wskazana jest topografia rogówki. Badanie można więc bez wątpienia uznać za popularne, a jednocześnie niezwykle przydatne w okulistyce. Oto, kiedy pacjent może się go spodziewać:

• podejrzewa się u niego stożek rogówki – chorobę, która może doprowadzić do zniekształcenia, a zarazem ścieńczenia rogówki. W konsekwencji następuje pogorszenie wzroku (krótkowzroczność i astygmatyzm), a nierzadko nadwrażliwość na światło;
• jest kwalifikowany do takiego zabiegu, jak laserowa korekcja wzroku –  jest to podstawowe badanie, mające na celu stwierdzić, czy u pacjenta można przeprowadzić laserową korekcję wzroku z wykorzystaniem jednej z wybranych metod powierzchniowych lub głębokich. Topografia rogówki jest konieczna również w wypadku wszelkich innych ingerencji w rogówkę z wykorzystaniem lasera. Co więcej, przy jej wykorzystaniu można sprawdzić stan rogówki już po wykonaniu tych zabiegów;
• sprawdza się stan jego rogówki po wystąpieniu urazu bądź po operacji oka – wówczas można zdiagnozować powstałe wady;
• po operacji usunięcia zaćmy, kiedy celem jest obliczenie mocy soczewki wewnątrzgałkowej, wszczepionej podczas tej procedury;
• dopasowuje mu się sztywne soczewki kontaktowe, mające korygować różne wady wzroku.

Ile trwa topografia rogówki i jak się do niej przygotować?

Samo badanie trwa zaledwie kilka minut. Jest to czas potrzebny do utworzenia mapy rogówki w momencie, gdy badany siedzi, opierając brodę oraz czoło na specjalnych podpórkach urządzenia, tuż przed podświetloną na czerwono czaszą. Następnie lekarz musi jeszcze dokonać analizy powstałej mapy. Topografia rogówki jest natomiast jednym z badań, do których nie wymaga się od pacjenta żadnego specjalnego przygotowania. Nie należy się zatem obawiać całej procedury, a tym bardziej jej unikać jeżeli zostanie zlecona przez okulistę.