Operacja zaćmy na NFZ a prywatnie – sprawdzamy różnice

Opracowała mgr Klaudia Polowiec

Zaćma (katarakta), to postępujące mętnienie i twardnienie soczewki oka, którego skutkiem jest utrata jej przejrzystości co powoduje znaczne obniżenie widzenia, a nawet ślepotę. Jest to efekt fizjologicznych procesów zachodzących w soczewce. Zmiany są procesem nieodwracalnym i postępującym. Jedynym skutecznym sposobem leczenia jest zabieg operacyjny, podczas którego zmętniała soczewka pacjenta jest zastępowana nową sztuczną soczewką wewnątrzgałkową. Obecnie zabieg usunięcia zaćmy można wykonać bezpłatnie dzięki refundacji Narodowego Funduszu Zdrowia lub odpłatnie w placówkach prywatnych. Postaramy się zatem przybliżyć jakie różnice niosą obydwa rozwiązania.

Zaćma – jak ją rozpoznać i kiedy zdecydować się na operację?

Objawy towarzyszące zaćmie to stopniowe pogorszenie widzenia, którego nie korygują szkła okularowe. Pacjenci zgłaszają przymglenie, przyciemnienie obrazu, a kolory mogą być widziane jako bardziej wyblakłe. Pogorszeniu ulega także widzenie w ciemności, natomiast w jasnym oświetleniu chorzy mogą doznawać olśnienia. Szczegółowy wywiad oraz badanie oka w lampie szczelinowej wykonane przez lekarza okulistę stanowi podstawę rozpoznania zaćmy. Ponadto przed przystąpieniem do zabiegu w ramach wizyty kwalifikacyjnej wykonywany jest szereg badań diagnostycznych. Z uwagi na fakt, iż w przebiegu zaćmy widzenie stopniowo się pogarsza, do momentu jego utraty, zabiegu nie powinniśmy odkładać. W zaawansowanym stadium soczewka jest bardziej twarda, w konsekwencji trudniejsza do usunięcia, co powoduje większe ryzyko wystąpienia śródoperacyjnych powikłań.

Kwalifikacja do zabiegu – pierwszy krok do dobrego widzenia

Przed przystąpieniem do zabiegu pacjent odbywa wizytę kwalifikacyjną. Składa się ona z wnikliwego badania okulistycznego zawierającego szeroki wywiad, ocenę przedniego i tylnego odcinka gałki ocznej oraz szereg badań diagnostycznych. Pacjentowi podawane są krople rozszerzające źrenicę. Badania diagnostyczne obejmują:

• pomiar refrakcji, grubości rogówki, ciśnienia w oku,
• badanie śródbłonka rogówki,
• USG gałki ocznej,
• biometrię oka oraz kalkulację soczewki wewnątrzgałkowej.

W niektórych przypadkach może zostać zlecone wykonanie szerszej diagnostyki (OCT plamki, OCT tarczy nerwu wzrokowego, OCT przedniego odcinka oka, UBM). Wykonywane badania dotyczą obojga oczu, a na całe postępowanie kwalifikacyjne pacjent powinien zarezerwować około 2 godzin. Po wykonaniu badań diagnostycznych lekarz proponuje, który model soczewki najlepiej sprosta oczekiwaniom wzrokowym pacjenta oraz omawia zalety i różnice pomiędzy dostępnymi rozwiązaniami.

Dodatkowo do 30 dni przed wykonaniem zabiegu wymagane jest wykonanie morfologii, badania z rozmazem układu krzepnięcia krwi -APTT, INR, jonogramu, EKG, przedstawienie zaświadczenia od lekarza internisty o braku przeciwwskazań do wykonania zabiegu w znieczuleniu miejscowym, szczepieniu WZWB oraz wykazu przyjmowanych leków.

Na czym polega i jak przebiega operacja zaćmy?

Operacja zaćmy polega na usunięciu nieprzeziernej, zmętniałej soczewki pacjenta i zastąpieniu jej nową sztuczną soczewką wewnątrzgałkową. Przed przystąpieniem do operacji pacjentowi podawane są krople znieczulające, odkażające oraz rozszerzające źrenicę. Obecnie zabieg wykonywany jest z użyciem metody fakoemulsyfikacji, w której nieprzezierna soczewka pacjenta jest rozdrabnia za pomocą fal dźwiękowych o niskiej częstotliwości (ultradźwięków). W miejsce zmętniałej soczewki wszczepiany jest sztuczny implant wewnątrzgałkowy. W celu wykonania procedury niezbędne jest niewielkie nacięcie w okolicy rąbka rogówki pacjenta. Sam zabieg trwa około 15-20 minut. Operacja nie wymaga hospitalizacji i zarówno w placówkach prywatnych jaki i współpracujących z Narodowym Funduszem Zdrowia (NFZ) jest wykonywana w trybie jednodniowym. Łączny czas przygotowania do zabiegu, zabiegu oraz odpoczynku po zabiegu to około 2-3 godziny w przypadku placówek prywatnych i około 7-8 godzin w placówkach publicznych.

Rodzaje soczewek refundowanych przez NFZ

W Polsce 47,2% populacji wymaga korekcji astygmatyzmu a soczewki refundowane to tylko niecały 1% w przypadku wysokiego astygmatyzmu. Od 2018 w ramach świadczeń refundowanych przez NFZ dostępne są dwa rodzaje jednoogniskowych soczewek wewnątrzgałkowych: soczewki sferyczne oraz soczewki toryczne (korygujące astygmatyzm). Oznacza to, że na skutek przeprowadzonego zabiegu możliwe jest poza usunięciem zaćmy częściowe pozbycie się wady wzroku. Częściowe dlatego, że soczewki jednoogniskowe zapewniają ostre widzenie tylko w jednej odległości, a do wszczepienia soczewki torycznej kwalifikują się tylko pacjenci posiadający astygmatyzm równy bądź większy 2.00 dioptrie. Wiąże się to z koniecznością używania okularów podczas pracy wzrokowej w bliskich odległościach (czytanie, korzystanie z komputera) lub stałym noszeniem korekcji okularowej do wszystkich odległości (okulary progresywne lub kilka par okularów). Dodatkowo aby zostać zakwalifikowanym do zabiegu w ramach świadczeń NFZ ostrość wzroku pacjenta po zastosowaniu najlepszej korekcji musi być mniejsza niż 60%. Pacjenci kwalifikowani są do zabiegów w dwóch trybach: stabilnym i pilnym, co oznacza szybszy termin wykonania operacji tylko u niewielkiej części chorych.

Całkowita rezygnacja z okularów – czyli usunięcie zaćmy prywatnie

Placówki prywatne poza krótszym terminem oczekiwania na zabieg oferują możliwość wyboru soczewki wewnątrzgałkowej. Dostępne są soczewki jednoogniskowe, wieloogniskowe, toryczne, asferyczne. Soczewki wieloogniskowe posiadają zdolność skupiania światła w odległościach dalekich, pośrednich (praca przy komputerze ok. 60cm) i bliskich (czytanie ok. 40 cm). Dodatkowo wybierając soczewkę toryczną istnieje możliwość skorygowania astygmatyzmu nawet do 4.50 dioptrii, a asferyczność warunkuje ostre odwzorowanie obrazu znajdującego się także poza centrum optycznym soczewki w odróżnieniu do soczewek sferycznych. To wszystko pozwala na dopasowanie soczewki tak, aby w pełni korygować wzrok pacjenta umożliwiając tym samym wyraźne widzenie we wszystkich odległościach. Ponadto obecność filtra UV hamuje szkodliwy wpływ światła UV na siatkówkę i progresję chorób zwyrodnieniowych, a filtr wycinający światło niebieskie chroni plamkę żółtą. Dlatego, że przy prawidłowo wykonanym zabiegu usunięcie zaćmy jest wykonywane raz na całe życie istotny jest także materiał z którego została wykonana soczewka wewnątrzgałkowa. Z uwagi na zmniejszone ryzyko wystąpienia zaćmy wtórnej najczęściej stosowane są hydrofobowe soczewki akrylowe.

Niestety w chwili obecnej w ramach świadczeń NFZ nie ma możliwości dopłaty do bardziej zaawansowanej soczewki. Implanty wewnątrzgałkowe oferujące lepsze właściwości optyczne oraz wzbogacone w nowe technologie są dostępne w placówkach działających prywatnie. Dokładny i skrupulatny proces kwalifikacji pacjenta do zabiegu, właściwości optyczne soczewki, wykonanie operacji według wysokich standardów, doświadczenie chirurga, odpowiednia opieka, postępowanie pooperacyjne oraz jakość wykorzystywanych materiałów i soczewek wewnątrzgałkowych to składowe decydujące o skuteczności zabiegu. Wybór placówki w której zostanie wykonany zabieg powinien być zatem uzależniony od wszystkich wymienionych wyżej aspektów.

_______________________________________________________

Przeczytaj więcej o zabiegach usunięcia zaćmy w Centrum Okulistycznym Świat Oka klikając w link poniżej lub zadzwoń i porozmawiaj z naszymi konsultantami:
www: Leczenie zaćmy w Świecie Oka
tel. 22 307 79 77