Migrena a ukrwienie siatkówki oka

Migrena dotyka około 12 % populacji, jest trzecią najbardziej rozpowszechnioną chorobą na świecie. Jest to powtarzający się, zwykle jednostronny, pulsujący ból głowy, który trwa najczęściej od 4 do 72 godzin. Charakterystyczne dla bólu migrenowego jest występowanie światłowstrętu, nadmiernej wrażliwości na dźwięki i zapachy, pojawienie się nudności i wymiotów. U około 25% osób cierpiących na migreny przed napadem bólu migrenowego występuje tzw. aura. Są to specyficzne objawy wzrokowe – takie jak ubytki w polu widzenia, mroczki przed oczami, widzenie błyskających świateł czy migoczących zygzakowatych linii, a nawet przemijające zaniewidzenie, oraz objawy neurologiczne – jak parestezje, niedowłady, afazja. Objawy te są całkowicie odwracalne, ustępują po krótkim czasie. Za fazę aury odpowiada skurcz naczyń mózgowych, który w dalszym etapie przechodzi w nadmierne ich rozszerzenie ze zwiększoną przepuszczalnością ścian, doprowadzając do napadu bólowego. Przypuszczalnie jest to związane z genetyczną predyspozycją do nadwrażliwych reakcji neuronaczyniowych.

U osób cierpiących na migreny istnieje wyższe ryzyko wystąpienia udaru mózgu, zawału mięśnia sercowego, a także zatoru w naczyniach siatkówki oka oraz niedokrwiennej neuropatii nerwu wzrokowego i jaskry normalnego ciśnienia. Prawdopodobieństwo wystąpienia tych chorób jest większe u osób doświadczających aury przed bólem migrenowym. Natomiast wciąż pozostaje kontrowersyjne czy migrena zwiększa ryzyko rozwoju jaskry pierwotnej otwartego kąta, nie ma na to jednoznacznych dowodów.

Dr Alexander Barash z New York Medical Care, wraz ze współpracownikami, postanowili zbadać wpływ migreny z aurą na przepływ krwi w naczyniach siatkówki oka. Wykonywali skany angio-OCT obszaru plamki żółtej oraz tarczy nerwu wzrokowego u osób z aurą migrenową. W badaniu wzięło udział 3 mężczyzn cierpiących na migreny z aurą, wykonano u nich skany angio-OCT plamki żółtej i tarczy nerwu wzrokowego w dniu bez migreny, w trakcie 5 epizodów aury migrenowej oraz bezpośrednio po ustąpieniu aury. Wyniki badań wykazały znaczące zmniejszenie perfuzji w plamce żółtej – zarówno w splocie naczyniowym powierzchownym, jak i głębokim siatkówki – w skanach wykonanych bezpośrednio po ustąpieniu aury, w porównaniu do skanów w trakcie trwania aury oraz w dniu bez migreny. Nie zauważono znaczących statystycznie różnic w przepływach krwi w plamce żółtej między skanami wykonanymi w czasie trwania aury, a w dniu bez migreny. Nie było również różnicy w perfuzji okołokapilarnej tarczy nerwu wzrokowego miedzy skanami wykonanymi w dniu bez migreny, podczas trwania aury i bezpośrednio po ustąpieniu aury.

Wykryte zaburzenia perfuzji plamki żółtej występujące bezpośrednio po ustąpieniu aury migrenowej mogą pomóc w wyjaśnieniu patofizjologii migreny i aury. Zmniejszenie siatkówkowego przepływu krwi występujące po aurze może odpowiadać także za następowe zmniejszanie grubości włókien nerwowych siatkówki i postępowanie jaskry u osób cierpiących na migreny. Dr Barash zaleca jednak dalsze badania kliniczne, z większą ilością uczestników, dla poparcia powyższych wyników.

* Opracowano na podstawie artykułu: “Migraines and retinal perfusion:A headache for physicians, patients”, M. Dalton, July 28, 2019, Ophthalmology Times.

Photo by Vinicius Amano on Unsplash