Czym jest spowodowane drganie powieki?

Drganie powieki to szybkie drobne ruchy powieki, niezależne od naszej woli, niewpływające na widzenie. Mogą dotyczyć powieki górnej lub dolnej. Są dość powszechne i często bywają powodowane przez stres lub zmęczenie. Zazwyczaj są krótkotrwałe i mijają bez leczenia. Wystarczy dobrze się wyspać, odpocząć, zmniejszyć stres oraz ograniczyć ilość przyjmowanej kofeiny. Drganie powieki może mieć również związek z niedoborami witamin i minerałów, w wyniku zaniedbań żywieniowych, nieodpowiedniego stylu życia czy stosowanych używek. Często jest objawem niedoboru magnezu, potasu lub witamin z grupy B. Skuteczna w leczeniu jest zbilansowana dieta, bogata w produkty pełnoziarniste, świeże warzywa i owoce, orzechy oraz gorzką czekoladę. Suplementacja witamin i minerałów nie jest konieczna w każdym przypadku, często wystarczająca jest odpowiednia dieta. Ważne jest również uregulowanie rytmu dobowego, rezygnacja z kawy i napojów energetycznych, a także ograniczenie spożywania alkoholu, zaprzestanie palenia papierosów i unikanie sytuacja stresowych. Jeśli mimo to drganie powieki nasila się lub nie ustępuje przez dłuższy czas należy zgłosić się do okulisty, w celu wykluczenia innych schorzeń, na przykład kurczu powieki.

Kurcz powiek (blepharospasm) to nagłe, mimowolne zaciśnięcie się obu powiek oka, niezależne od naszej woli. Jest jedną z najczęstszych postaci dystonii, choroby polegającej na występowaniu niezależnych od woli skurczów mięśni. W kurczu powiek mięśniami zajętymi są mięśnie okrężne oczu. Choroba rozpoczyna się najczęściej u osób dorosłych, zazwyczaj po 50. roku życia, częściej występuje u kobiet. Zaciśnięcie się powiek może trwać od kilku sekund do nawet kilku godzin, może być tak silne, ze uniemożliwia otworzenie oczu i widzenie.

Kolejną możliwą przyczyną niezależnych od naszej woli ruchów powiek jest połowiczny kurcz twarzy (hemifacial spasm). Polega on na mimowolnym skurczu mięśni jednej połowy twarzy. Może zaczynać się w okolicy oka i powiek ale dotyczy również pozostałych mięśni połowy twarzy. W zaawansowanych stadiach może trwać nawet od kilku dni do kilku miesięcy i powodować ciężką niepełnosprawność społeczną. Jego przyczyną jest ucisk naczynia krwionośnego na nerw twarzowy, unerwiający mięśnie mimiczne jednej połowy twarzy.

W leczeniu kurczu powiek oraz połowiczego kurczu twarzy wykorzystuje się iniekcje z toksyny botulinowej. Toksyna botulinowa to substancja wytwarzana przez bakterie jadu kiełbasianego, szeroko stosowana w medycynie estetycznej, a także w leczeniu zeza i chorobach neurologicznych przebiegających z nadmiernym napięciem mięśni. Wstrzyknięta w mięsień uniemożliwia jego kurczenie się. Jej działanie jest odwracalne, utrzymuje się przez około 3 miesiące, następnie iniekcję należy powtórzyć. W kurczu powiek oraz w połowiczym kurczu twarzy istnieje również możliwość leczenia farmakologicznego, z podaniem leków miorelaksacyjnych, jednak jest ono zwykle mniej skuteczne niż leczenie toksyną botulinową. W przypadku braku skuteczności iniekcji toksyny botulinowej i leków miorelaksacyjnych, można rozważyć leczenie operacyjne. Polega ono na usunięciu części mięśnia ulegającego kurczowi lub części nerwu unerwiającego dany mięsień. Zmniejsza to intensywność kurczu mięśnia.

Jeśli drganie powieki pojawia się sporadycznie i ustępuje po zmianie trybu życia i sposobu odżywiania się, nie jest wówczas powodem do niepokoju. Jeśli jednak utrzymuje się przez dłuższy czas, nie mija po wyspaniu się, suplementacji minerałów czy wyeliminowaniu przewlekłego stresu, lub jeśli towarzyszą mu takie objawy jak szum w uszach, zawroty głowy, ból głowy, mimowolne opadanie powieki – wtedy wymaga pilnej konsultacji lekarskiej, w celu wykluczenia poważniejszych schorzeń.

* na podstawie artykułu “What is an eyelid spasm or twitching eyelid?”, Kierstan Boyd; September 10,2019; American Academy of Ophthalmology.