Angio-OCT umożliwia wczesne wykrywanie jaskry.

Angiografia tomograficzna angio-OCT umożliwia wizualizację unaczynienia siatkówki i naczyniówki oka za pomocą sekwencyjnych skanów wykonywanych przez aparat OCT z funkcją angio. Dzięki obrazowaniu ruchu krwinek czerwonych w naczyniach dna oka możemy oceniać przepływ krwi w splotach naczyniowych siatkówki: powierzchownym i głębokim oraz w choriokapilarach. Badanie jest bezinwazyjne, powtarzalne, nie wymaga podania kontrastu, a czas jego wykonania jest bardzo krótki. Dzięki temu angio-OCT znajduje zastosowanie w diagnostyce chorób plamki żółtej, takich jak zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem (AMD) czy cukrzycowy obrzęk plamki, w monitorowaniu powikłań zakrzepu żyły środkowej siatkówki, zatoru tętnicy środkowej siatkówki, a także w wykrywaniu i monitorowaniu progresji jaskry.

Badanie angio-OCT daje możliwość zobrazowania przepływu krwi w kapilarach zlokalizowanych dookoła tarczy nerwu wzrokowego. Wykazano, że u osób z jaskrą zmniejsza się ilość tych kapilar, a ukrwienie tarczy nerwu wzrokowego jest gorsze.

Możemy dokładnie zmierzyć gęstość kapilar okołotarczowych oraz porównywać ją w kolejnych badaniach. Obszary okołotarczowe o zmniejszonym przepływie kapilarnym odpowiadają lokalizacji ubytków warstwy włókien nerwowych siatkówki obserwowanych
u osób z jaskrą, w standardowym badaniu OCT.

Dzięki konsekwentnemu wykonywaniu badania angio-OCT zaobserwowano również zmniejszenie gęstości kapilar siatkówkowych w plamce żółtej u osób z jaskrą, w porównaniu do osób zdrowych. Co więcej, zauważono że dzięki ocenie unaczynienia tarczy nerwu wzrokowego i gęstości naczyń w obszarze plamki żółtej możliwe jest odróżnienie oka zdrowego od oka z nadciśnieniem ocznym. Stwierdzono także, że w oku po trabekulektomii obecne wcześniej zmiany w ukrwieniu nerwu wzrokowego i plamki żółtej nie wycofują się. Oznacza to, że mają one charakter stały i nie poprawią się po obniżeniu ciśnienia wewnątrzgałkowego.

Badanie angio-OCT umożliwiło ilościowy pomiar gęstości kapilar okołotarczowych i plamkowych. Teraz kluczowe wydaje się znalezienie odpowiedzi na pytanie, która z tych dwóch sieci kapilarnych ulega zmianie w pierwszej kolejności w przebiegu jaskry? I czy najpierw następuje zmniejszenie gęstości kapilar, a później śmierć aksonów włókien nerwowych siatkówki czy tez kolejność jest odwrotna?

Dzięki angio-OCT możemy zobrazować przepływ krwi na różnych poziomach siatkówki, w różnorodnych stanach chorobowych gałki ocznej, nie tylko w jaskrze i chorobach plamki żółtej. Otwiera to przed nami możliwość lepszego zrozumienia patofizjologii krążenia siatkówkowego. I być może potwierdzenia tego, co od dawna jest podejrzewane: że czynnikiem sprawczym jaskry nie jest zbyt wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe, tylko waskulopatia.

* na podstawie “OCTA: Potential early warning system for glaucoma” Lynda Charters, August 20,2019, Ophthalmology Times.